Sosyal girişimcilik nedir?

“Amaç fayda sağlamak” mottosunun sürdürülebilir olması için bu mottoyu “Amaç gelir elde ederken, fayda sağlamak” diye değiştiren birinden bahsedeceğim size bugün. Uluslararası Sosyal Girişimcilik Çalıştayı Direktörü, Sosyal Girişimci Mentörü İsmail Hilmi Adıgüzel. Başta bir tedirgin oluyor insan, "İyiliğe pragmatist mi yaklaşıyor?" diye düşünüyor. Ama kitabını okuyup yaptığı faaliyetleri inceleyince durumun hiç de öyle olmadığını anladım.

Kültürümüzde iyiliğin gizli ve karşılık beklemeden yapılması anlayışı çok yaygındır. Bunu söyleyen herkes yaptığı iyilik sonucunda teşekkür edilmesini bekler. Yani bir sözcük bile olsa aslında karşılık bekleriz. Bunu sadece sosyal sorumluluk projeleri olarak düşünmek yersiz, insan yaptığı her şeyde bir karşılık bekler bence. Birine çok sevdiğinizi gösterir ve onun için fedakarlık yaparsanız karşılığında sizi sevmesini beklersiniz. Yani maddi manevi her alanda gizli bir beklenti mevcuttur aslında. İyiliğin gizli yapılması da bana yanlış gelir. Belki de burada ayırt edilmesi gereken şey 'rencide' duygusu. Elbette kimse rencide edilmemeli fakat yapılan iyiliğin başkalarına örnek olması için gizli kalmasını sağlamak değil, tam tersine teknolojinin varlığını kullanıp daha büyük kitlelere ulaşılmasını sağlamak başlıca görevimiz olmalı. Kafamda bu düşünceler gezinirken İsmail Hilmi Adıgüzel’in kitabıyla tanıştım.

'Sosyal Girişimcilik Kapitalizm Güncellenmiş ile Versiyonu 2.0' kitabında merak edilen her soruya yanıt veriliyor. Nedir bu girişimcilik? Sosyal girişimciliği, girişimcilikten ayıran nedir? 21'inci yüzyıl şirket politikaları nelerdir? İsmail Hilmi Adıgüzel her birini ayrı ayrı ve detaylıca anlatmış. Adıgüzel’e göre fayda tek başına sürdürülebilir değildir, eğer bir finans desteği olmazsa kısa sürede yok olup gider. Adıgüzel kitabında sosyal girişimciliği şu şekilde anlatıyor:

Sosyal girişimciler, faaliyet gösterdikleri alanlarda kalıcı değişim yaratmayı, çözümlerini yaygınlaştırmayı ve uzun vadede toplumun desteğini kazanarak sorunu ortadan kaldırmayı hedeflerler. Hayırseverlik, karnı aç olana balık vermek üzerine kuruludur. Sivil toplum projeleri ise özünde balık tutmayı öğretmek üzerine inşa edilir. Sosyal girişimcilik ise bu alanın öncü kuruluşu Ashoka’nın kurucusu Bill Drayton’un dediği gibi balık tutmayı öğretmekle yetinmeyip balık endüstrisini kökten değiştirmeyi hedefler.

Yaşadığımız pandemi sürecinde en çok konuşulan şeylerden biri de dijitalleşme ve yapay zeka oldu. Bütün bilgileri hafızasında biriktirebilen yapay zekalardan bizi ayıran en önemli özelliklerin başında ise insani duygular geliyor. Sosyal girişimcilik de bunlardan biri. Sosyal girişimcilik müfredatlarımızda da mutlaka olması gereken bir konu. Ne diyelim; en kısa sürede ders olarak işlenir umarım. Sürdürülebilir iyiliklerin kapısı açılmış olur.