Covid-19'a karşı en umut vadeden tedavi ve ilaçlar hangileri?
REKLAMYeni tip koronavirüsün dünya genelinde yayılma hızı düşse de her gün binlerce insan virüse yakalanmaya devam ediyor. Diğer taraftan bilim insanları da dört bir koldan salgını frenleyecek ilaç ve tedaviler üzerinde çalışıyor.
Bu çalışmalar hem yeni ilaçları hem de koronavirüs tedavilerinde daha önceden kullanılmış ilaçları da kapsıyor. Umut vadeden birçok ilaç kısa süre önce hastalarda denenmeye başlandı ya da birçok ilaç firması ve hastane bu ilaçları kısa süre içinde kobaylar ve ardından insanlar üzerinde denemeye hazırlanıyor.
Peki, günümüzün "vebası" olarak da anılan Covid-19'u durdurma potansiyeli bulunan bu ilaçlar ve tedaviler hangileri?
Hidroksiklorokin (Plaquenil)
Fransa'nın Marsilya Üniversite Hastanesinde yapılan testlerde sıtmayı önlemek ve tedavi etmek için kullanılan klorokin ilacının koronavirüsün yol açtığı Covid-19'un tedavisinde etkili olduğu açıklanmıştı.
Üniversiteden Profesör Didier Raoult ve ekibi yapılan testlerin başarılı olmasının ardından klorokinin Covid-19 tedavisinde kullanılabileceğini belirtmişti. Raoult, tedavi ettiği koronavirüs taşıyan 24 hastanın Plaquenil ilacı almaya başladıktan 6 gün sonra dörtte üçünde virüsün kaybolduğunu ifade etti.
Öte yandan Fransa Halk Sağlığı Yüksek Konseyi ise Covid-19 tedavisinde olumlu sonuç verdiği bildirilen sıtma ilacı "klorokin"in çok ağır vakalar haricinde kullanılmaması uyarısı yaptı.
Mevcut antiviral ilaçlar
Lopinavir, ritonavir (Kaletra):
AIDS hastalarında kullanılan bu iki ilaç kombinasyonu, hafif ila orta dereceli semptomları olan Çinli hastalarda da kullanıldı. Ancak ilacın, kronavirüse karşı pek başarılı olamadığı belirtildi.
Umifenovir:
Rusya'da grip için kullanılan ilaç, Covid-19 hastalarında da denendi. Fakat yetkililer, ilaçların etkinliği konusunda kesin bir sonuç çıkarmak için erken olduğunu duyurmuştu.
Oseltamivir (Tamiflu):
Yaygın olarak kullanılan grip ilacı, Çin'de ve bazı diğer klinik çalışmalarda denendi.
Baloxavir:
Yepyeni bir anti-influenza ilacı olan Baloxavir, yakında Çin'de klinik çalışmalarda denenecek. Ancak çok az umutla.
Yomesan:
Bağırsaklarda bulunan parazitlere karşı kullanılan ilaçlar sınıfındaki bu ilacın, SARS virüsüne karşı bir etkiye sahip olduğu da söylendi. Ancak, hiçbir zaman klinik çalışmalara tabi tutulmadı.
Azitromisin (Zithromax):
Bu antibakteriyel antibiyotik bazen ciddi viral hastalıklarda bakteriyel süperinfeksiyona karşı koymak için kullanılıyor ve bazı Covid-19 hastalarına da hidroksiklorokin ile kombinasyon halinde verildi. Güvenli olarak biliniyor. Fakat herhangi bir faydasının olduğuna dair bir kanıt yok.
Şimdiye kadar en umut verici tedaviler:
Remdesivir
Birçok uzman tarafından Covid-19 için en umut verici antiviral olarak kabul edilen ilacın laboratuvar sonuçları koronavirüse karşı etkili olduğunu ortaya koydu. Kuzey İtalya hastanelerinde de kullanıldı. Şu anda beş İtalyan merkezi de ilacın klinik çalışmalarına katılıyor.
Öte yandan klinik çalışmalarının başarılı olduğu belirtilen remdesivir ilacı ilk kez ABD'de Covid-19'un tedavisinde kullanılacak.
ABD Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi de Remdesivir ilacının klinik çalışmalarının, bir ilacın koronavirüsü önleyebileceğine kanıt olduğunu açıkladı.
Favipiravir (Avigan)
Favipiravir ile ilgili Çinli yetkililer klinik testler gerçekleştirdi. Geçen ay yapılan bu denemelerden umut verici sonuçlar alındığı açıklandı. Pekin'e göre Favipiravir koronavirüse yakalanan hastaların iyileşme sürelerini kısaltmayı sağladı.
Olumlu sonuçları ardından Japon devi Fujifilm ilacın 100 hasta üzerinde haziran sonunda Tokyo'da deneneceğini açıkladı. Fotoğraf ve büro malzemeleri ile tanınan Japon şirket ülkede tıbbi ürünler alanında da önemli bir yer teşkil ediyor.
Serum ile antikor aktarımı
Çin'in Şenzen Hastanesi'nde 20 Ocak ile 25 Mart arasında Covid-19 testleri pozitif çıkan 5 hastaya bu hastalığa yakalandıktan sonra kurtulan kişilerden alınan antikorlar aktarıldı. Başarılı sonuçlar elde edilen çalışma Amerikan Tabipler Birliği Dergisi JAMA'da yayınlandı.
REKLAMAntikorlardan üretilen serum daha sonra İtalya'ya da getirildi. Şu anda kendi serumunu üreten İtalya'da 10 vakada olumlu sonuçlar alındığı açıklandı.
Tocilizumab (Actemra)
Bir immunomodulatör olan bu ilaç hastalığa karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepkisini düzenleyebilme ve hastalığı ölümcül gücünü azaltma konusunda gelecek vadeden sonuçlar verebilir. Zira romatolojide kullanılan bir immünosüpresör olan Tocilizumab, hastalığın son evrelerinde yaşanan ateşli durumlarda bir çözüm getirme potansiyeline sahip olarak görülüyor. Bu sebeple ünlü ilaç firması Roche 19 Mart'ta Tocilizumab üzerinde araştırmalar yapmaya başlayacağını açıkladı.
Interferon
Tıpkı Tocilizumab gibi Interferon'un da bağışıklık sistemi üzerinde karmaşık etkileri olabiliyor. Hepatit-C ve çoklu skleroz durumlarında kullanılan bu ilaç Covid-19 olmayan diğer tip koronavirüslerde etkili olduğu tespit edildi Bu sebeple Avrupa genelinde ilaç üzerinde klinik araştırmalar devam ediyor.
Akciğer enfeksiyonu olan astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı vakalarının iyileşmesine yardımcı olduğu fark edilen bu ilacın İngiltere'de Covid-19'un son evresindeki ağır hastalar üzerinde deneneceği açıklandı.
Ivermectin
Avustralyalı bilim insanları parazit öldürücü tablet Ivermectin'in laboratuvar ortamında Covid-19 virüsünü 48 saat içerisinde öldürdüğünü açıkladı.
REKLAMABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) de onayını alan Ivermectin, daha önce AIDS, dengue ateşi ve grip gibi virüs kaynaklı hastalıkların tedavisinde kullanılıyordu.